Nasz patron – Adam Mickiewicz

 

Poeta, pisarz dramatyczny, publicysta, działacz polityczny. Jeden z tzw. Trzech Wieszczów Narodowych (obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego).

 

     Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu pod Nowogródkiem lub w Nowogródku. Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej. Był synem adwokata przy sądach w Nowogródku. Tam też ukończył dominikańską szkołę powiatową (1807-1815). Studiował na Uniwersytecie Wileńskim w latach 1815-1819, głównie literaturę, filologię klasyczną i historię. Był współzałożycielem Towarzystwa Filomatów (1817), tajnego związku młodzieży studenckiej. W roku 1819 został nauczycielem w szkole podstawowej w Kownie, gdzie pracował do 1823 roku.

     W Wilnie, w 1822 roku wydano pierwszy tom Poezji, zawierający m. in. Ballady i romanse. Publikację tej książki uznaje się za początek polskiego romantyzmu. W tym samym roku, w związku z toczącym się w Wilnie procesem tajnych organizacji młodzieżowych, Mickiewicz został aresztowany i wywieziony do Rosji. Przebywał kolejno w Petersburgu, Odessie, Moskwie. W 1824 r. ukazał się drugi tom Poezji, w którym znalazły się m. in. Grażyna a także II i IV część Dziadów. Dwa lata później opublikowano Sonety krymskie a w 1828 r. Konrada Wallenroda. W 1829 roku Mickiewicz wyjechał do Niemiec, następnie do Włoch i Szwajcarii. Po wybuchu powstania listopadowego, przez Paryż, dotarł do Wielkopolski. Po kilku miesiącach udał się do Drezna, gdzie napisał III część Dziadów. Stamtąd poeta wyruszył do Paryża. Tam też powstały Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego oraz Pan Tadeusz (pisany w latach 1832-1834).

     W 1834 roku Mickiewicz bierze ślub z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci. W 1841 r. Mickiewicz poznał Andrzeja Towiańskiego i przez kilka lat pozostawał pod silnym wpływem jego mistycznej myśli filozoficznej. Na początku lat czterdziestych XIX wieku Mickiewicz był profesorem literatury łacińskiej w Akademii w Lozannie w Szwajcarii, następnie wykładał literaturę słowiańską w Collège de France w Paryżu. Od 1852 r. pracował jako bibliotekarz w Bibliotece Arsenału.

     W 1848 r. zorganizował w Rzymie legion polski, mający walczyć z Austrią. Po powrocie do Paryża był redaktorem demokratycznego czasopisma Trybuna Ludów. Podczas wojny krymskiej w 1855 r. wyruszył do Turcji, z zamiarem wsparcia organizowania polskiego wojska.

     Zmarł w 1855 roku, podczas epidemii cholery w Konstantynopolu. Zwłoki Mickiewicza przewieziono do Francji i uroczyście pochowano na polskim cmentarzu w Montmorency. Przeniesienie trumny do katedry na Wawelu w 1890 roku stało się wielką narodową manifestacją. Mickiewicz zajmuje wyjątkowe miejsce w dziejach literatury polskiej, jako twórca, który oddziaływał na wyobraźnię i język narodu.

Poniżej portret Mickiewicz i skan autografu:

 

 

Wybrane cytaty z dzieł Adama Mickiewicza:

 

„Mierz siły na zamiary,

Nie zamiar podług sił”

[z „Pieśni filaretów”]

 

„Miej serce i patrzaj w serce”

[z „Romantyczności”]

 

„Czucie i wiara silniej mówi do mnie,

Niż mędrca szkiełko i oko”

[z „Romantyczności”]

 

„Bo kto nie był ni razu człowiekiem,

temu człowiek nic nie pomoże”

[z „Dziadów” cz. II]

 

„Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?”

[z „Dziadów” cz. II]

 

„Nasz naród jak lawa,

Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,

Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi”

[z „Dziadów” cz. III]

 

„Kto miłości nie zna, ten żyje szczęśliwy,

I noc ma spokojną, i dzień nietęskliwy”

[z „Dziadów” cz. IV]

 

"Młodości, ty nad poziomy wylatuj, a okiem słońca

ludzkości całe poziomy przenikaj, z końca do końca"

[z „Ody do młodości”]

 

„Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie

Święty i czysty jak pierwsze kochanie”

[z „Pana Tadeusza”]

 

„Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą”

[z „Pana Tadeusza”]

 

„Nie ma szkół uczących żyć z ludźmi i światem”

[z „Pana Tadeusza”]

 

„Myśl wielka zwykle usta do milczenia zmusza”

[z „Pana Tadeusza”]

 

„(…) przysłowie niedźwiedzie:

Że prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”

[z „Przyjaciół”]

 

„Głośniej niźli w rozmowach, Bóg przemawia w ciszy,

I kto w sercu ucichnie, zaraz go usłyszy”.

[z tomu I „Poezji”]

 

„Pierwsza mowa szatana do rodu ludzkiego

Zaczęła się najskromniej od słowa: „Dlaczego?”

[z tomu I „Poezji”]

 

„I tęskniąc sobie zadaję pytanie:

Czy to jest przyjaźń? czy to jest kochanie”

[z „Niepewności”]

 

„Wiedzcie, że dla poety jedna tylko droga:

W sercu szukać natchnienia i dążyć do Boga!”

[z „Grażyny”]